Kada gledamo neke futurističke filmove vidimo kako se sve pretvara u pesak, ali koliko je to realnou odnosu na sadašnju situaciju?
Pesak je verovatno jedna od poslednjih stvari za koju mislite da svetu ponestaje!
Prvamisao vam je da sigurno možemo samo pokupiti pesak sa beskrajnih gomila u pustinji ili na plaži, zar ne? U stvari, postoji samo ograničen broj mesta gde se pesak pogodan za beton može naći i to je uglavnom u rekama i jezerima. Pesak iz pustinje je previše fin i gladak da bi se koristio za stvari za koje je ljudima potreban a morski pesak ima previsok nivo hlorida za većinu građevinskih potreba. Globalna nestašica peska ne znači samo manje peščanih satova već utiče na konstrukciju, pa čak i na tehnologiju u našim mobilnim telefonima. Pesak čini veliki deo betona koji se koristi za izgradnju gradova, kao i asfalt za puteve. Skoro sva naša kritična infrastruktura zavisi od peska u nekom trenutku, što ga čini drugim najtraženijim resursom posle vode!
Međutim, ova ogromna potražnja je uzela danak na snabdevanje peskom na planeti. Uzimajući milione tona svake godine, globalna potrošnja brzo dovodi do nestašice.
Istraživači sa Univerziteta Leiden u Holandiji su pre par godinaobjavili studiju po kojoj će upotreba peska u građevinskoj industriji skočiti sa 3,2 milijarde tona godišnje koliko je bila u 2020. na 4,6 milijardi tona do 2060. godine. Ovo se naročito odnosi na Afriku i Aziju dok nekontrolisana potrošnja može dovesti do poremećaja životne sredine.
Iskopavanje peska na Bisernoj reci u Kini je snizilo nivo vode, što je dovelo do otežanog snabdevanja vodom za piće meštana i oštetilo mostove i nasipe. Postoje i organizovane bande koje eksploatišu industriju građevinskog peska i počele su da se pojavljuju širom sveta. Poznate su pod nazivom peščani pirati. Desetine ostrva je nestalo u Indoneziji kao rezultat iskopavanja peska.
Prekomerna eksploatacija peska je obično izazivala uništavanje ekosistema, eroziju obale, gubitak biodiverziteta i gubitak hrane. Ilegalno iskopavanje peska može smanjiti otpornost na katastrofe, a to ugrožava egzistenciju stotina miliona ljudi koji žive duž svetskih reka i poplavnih ravnica širom sveta.
Lako dostupan pesak širom sveta nestaje alarmantnom brzinom sa dubokim uticajima na ekosistem i od suštinskog značaja je međunarodna saradnja u vađenju peska, recikliranje materijala, kao i nove građevinske tehnologije.
Kako sprečiti nestašicu?
Svakako je potrebno bolje upravljanje resursima, produžavanje životnog veka zgrada, ponovna upotreba betona, stvaranje lakših građevinskih dizajna, korišćenje alternativnih materijala…
Nekako mislim da ću od danas drugačije da posmatram pesak na morskoj obali!
Slike Canva Pro
Discover more from Indijanka Danka
Subscribe to get the latest posts sent to your email.
